Socijalni marketing kao nauča disciplina deluje u društveno ekonomskoj sveri preko četrdeset godina ali je još uvek neshvaćen od strane većine ljudi. Socijalni marketing se pokazao kao jedan od načina rešavanja problema ili ukazivanja na probleme u sferi zdravstva, obrazovanja, sporta, kulture i drugih društvenih pojava.
Problem koji se javlja u procesu formiranja strategije socijalnog marketinga manifestuje se u procesu evaluacije projekata. Veoma je teško sa sigurnošću izraziti uticaj određene marketinške kampanje. Pored toga socijalni marketing, naroito kada su u pitanju društveni problemi kao što je nasilje, ne može delovati samostalno. Za sprovođenje ovakvih progama potrebno je uključiti sve javne i obrazovne institucije i što veći broj građana i organizacija kako bi se došlo do konkretnih rezultata, što često nije slučaj.
Iskustva kompanija, državnih organizacija, javnih ustanova i NVO organiizacija pokazala su da je moguće uticati na društvene promene. Ove promene se ne dešavaju “preko noći” već postoji dug period adaptacije na društvenu sredinu, razvoj i prilagođavanje programa i na kraju nalaženje pravog rešenja koje ima najdelotvorniji efekat.
....
Tehnike socijalnog marketinga mogu da utiču na opšti stav društva prema određenom problemu. Kotler definiše četiri oblasti u kojima socijalni marketing ima najznačajni uticaj i to:
Promocija zdravlja - Ponašanje koje može bude umanjeno djestvom socijalnog marketinga kao što je smanje korisnika cigareta, alkogola, zaštite od AIDSA, ukazivanje na potrebu za dravom ishranom, higijenom zuba, poremećaje pri ishrani i slično.
Sprečavanje povređivanja - Ovo se odnosi na sprečavanje neadekvatnog ponšaanja od strane odrđeenog sloja društva kao što je ne vezivanje pojaseva, vožnja u pijanom stanje, samoubistvo, porodično nasilje, izazivanje požara, korišćenje vatrenog oružja, vršnjačko nasilje itd.
Zaštita okoline - Socijani marketing može da utiče na poboljšanje opštin uslova života time što promoviše odgovornost prema životnoj sredini, smanjenje korišćenja energije, smanjenje potrošnje vode, izbegavanje korišćenja pesticida i drugih hemisjkih preparata i slično.
Aktivizam i volonterizam - ukazivanje na potrebu da se pomaže drugima putem doniranja krvi, organa, podizanje nivoa pismenosti, identifikaciju počinilaca zločina, apel da se izađe na glasanje i slično.[1]
Opšte javno zdravlje se na osnovu predhodnih postulata može posmatrati kao sveobhvatna društvena aktivnost sa ciljem suzbijanja određenih društvenih pojava kako bi se podigao opšti nivo zdravlja svih građana. Socijalni marketing je tako omogućio profesionalcima i aktivistima koji se bore za podizenja nivoa javnog zdralja, alat kojim mogu da se koriste kako bi to ostvarili. Istraživanja na temu primene socijalnog marketinga u svrhu podizanja nivoa zdravlja građana pokazala su da se korporativna socijalna inicijativa može podeliti u 6 osnovnih kategorija:
- Korporativna promocija sa ciljem podizanja nivoa znanja i potrebe za poboljšanje socijalnih karakteristika društva
- Marketing vezan za određeni socijalni cilj koji se manifestuje putem prodaje određene robe ili usluge
- Socijalni korporativni marketing koji je usmeren na promenu određenog ponašanja
- Direktna ulaganja u određeni socijalni cilj (filantropija)
- Volontranje zaposlenih
- Društveno odgovorno poslovanje.[2]
Najvažnija odlika socijalnog marketing jeste da je potrebno da on bude prilagođen potrebama društva u kojem se isti manifestuje. Socijalni marketing mora da isprati kulturološke, socijalne, religione i druge faktore sredine u kojoj se određeni socijalni cilj marketinški prati. Ako kompanija želi da bude društveno odogovrna u određenoj sredini u kojoj je visok nivo obolelih od hepatitisa B, socijalni marketing mora biti usmeren kao ovom oboljenju i kampanjama koje su podređen ovom cilju.
[1] Cheng H., Kotler P., Lee N., Socijal marketing for public health, Jones and Bartlett Publishers, LLC. str 1-30, dostupno na: http://samples.jbpub.com/9780763757977/57977_ch01_final.pdf (avgust 2017)
[2] Isto str. 7.