Značaj kartografije za današnjeg čoveka teško je merljiv. Savremeni instrumenti, sateliti i globalno pozicioniranje omogućava ljudima da u svakom trenutku mogu da utvrde na kojoj poziciji na planeti se nalaze. Ako ovo uporedimo sa nekadašnjim načinom izrade karata i sudbinama koje su doživeli mnogi kartografi uvidećemo da je potreba za znanjem i poznavanjem prostora koje nas okružuje oduvek bilo vitalno za opstanak čoveka. I privlji ljudi koji su počeli da organizuju u grupe naučili su prvo da crtaju i crtežom prikazuju svoja mesta u kojima su prolazili ili živeli ukazujući na prepoznatljive geografske pojave.
Kartografija se zvanično kao ko naučna disciplina javlja polovinom 19. veka i do kraja 19. veka koristi se samo u geografiji da bi kasnijim razvojem uštal i u matematičku kartografiju i druge naučne discipline. Ipak katrografija ima značajno dublje korene u ljudskoj istoriji. Verovatno najpoznatiji kartofgraf je bo Žerard Mekator koji je tvorac poznate cilindričke projekcije u kartografiji. Izradio je među ostalim mapu sveta, Zemljine kugle i nebeskog svoda.
Zavisno od informacija koje pružaju kartografske projekcije mogu bili političke, fiziiičke, klimatske ekonomske itd. Izrada mapa je oduvek bila skup i veoma spor proces gde su kartografi izrđaivali mape na osnu sopstvenih posmatranja i izučavanja terena da bi danas tehnički napreda omogućio znatno lakše izrađivanje mapa. Veštački sateliti kao što je SPOT koji se nalazi na visini od 830 km od Zemlje konstano šalju numeričke snimke koje dešifruju računari i koriste se za izradu mapa.
Kartografija je nauka o geografskoj karti koja ima za zadatak izradu raznih vrsta geografskih karata pretvarajući prostorne stavnosti u grafičke prikaze. Kartografija je delatnost koja se bavi prikupljanjem, obradom, pohranjivanjem i upotrebom prostornih informacija, te posebno njihovom vizualizacijom kartografskim prikazom.[1]
Kartografiju je moguće podeliti po različitim osnovama: prema obliku prikaza (topografska i tematska) prema nameni (vojna i civilna) prema procesu izrade i upotrebe kartografskih prikaza (matematička, istorijska itd.)
Karta (mapa) je umanje, generalizovan, uslovno definisan i objašwen kartografski prikaz površine zemlje ili nebeskih tela. Služi za prenos informacija o prostornom razmeštaju objekata, merenje položaja, dušina i površina i ne predstaljva sliku realne stvatnosti već uopšteni i generalizovani znakovni model koji tu stvarnost dočarava.
Ili karta je je znakovni model prostorne stvarnosti, koja prikazuje odabrane objekte ili svojstva, nastaje stvaralačkim autorskim izborom, a upotrebljava se onda kada su prostorni odnosi od prvorazredne važnosti.[2]
Karte se dele na tomografske i tempatske. Topografske karte predsstavljaju geografske karte sa velikm broje informacija sa prikazima određenog područa gde su ozančena naselja, putevi, vodni tokovi, reljef itd. Topografske karte su pak osnova informacija i orijentacije za izradu drugih vrsta karata.
Pored ove podele danas možemo izvrštiti i podelu prama interaktivnosti karti zbog digitalnih i multimedijalnih karti te se razlikuju statične i dinamiče gde postoji mogućnost samo gledanja ili pak interaktivno istraživanje sadržaja.
Na karti nema dovoljno prostora da se sve prikaže jer bi takva karta bila pretrpana, nejasna i nedovoljno čitka. Zato je neophodna generalizacija prostora, objekti ili pojave se zbog toga biraju prema veličini ili svom značaju. Karta uvek prikazuje daleko veću sliku prostora nego bilo koja fotografija.
[1] Frangeš, S., Frančula, N., Lapaine, M. (2002): Budućnost kartografije, Časopis Kartografija i geoinformacije, Br.1, Str.7-21, Zagreb
[2] Toskić A:, Geografka karta, podela karti i elementi karti, Geografski odsek PMF-a (PPT prezentacija)